SÜLEYMAN HOCANIN SON MAKALESİ
SÜLEYMAN HOCANIN SON MAKALESİ
Kamu Muhasebe Yetkilisi ve Afyonkarahisar İHK Başkanı Süleyman Güneş, Kamu ihale kanunu ihale mevzuatında yapılan değişikliklerle ilgili bir yazı kaleme aldı.
Süleyman Güneş’in kaleme aldığı o yazı: “4734 Sayılı Kamu İhale Kanunun 5.Maddesinde belirtildiği üzere; İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur. Aralarında kabul edilebilir doğal bir bağlantı olmadığı sürece mal alımı, hizmet alımı ve yapım işleri bir arada ihale edilemez. Eşik değerlerin altında kalmak amacıyla mal veya hizmet alımları ile yapım işleri kısımlara bölünemez. Bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulü temel usullerdir. (Ek cümle: 2/7/2018-KHK-703/171 md.) Cumhurbaşkanlığı hizmetlerinin özelliği ve güvenlik şartlarına uygun şekilde yerine getirilme zorunluluğu nedeniyle Cumhurbaşkanlığınca gerçekleştirilecek her türlü mal ve hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin ihaleler bu Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine göre yapılabilir. Diğer ihale usulleri Kanunda belirtilen özel hallerde kullanılabilir. Ödeneği bulunmayan hiçbir iş için ihaleye çıkılamaz. (Değişik altıncı fıkra: 30/7/2003-4964/4 md.) İlgili mevzuatı gereğince Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporu gerekli olan işlerde ihaleye çıkılabilmesi için ÇED olumlu belgesinin alınmış olması zorunludur. Ancak, doğal afetlere bağlı olarak acilen ihale edilecek yapım işlerinde ÇED raporu aranmaz denilmekte olup; bu ilke ve kurallar çerçevesinde kamu ihale kurulu ihale mevzuatlarında birtakım değişiklikler yaptı. Yapılan değişikler; Kamu ihale mevzuatında değişiklik yapan Yönetmelik ve Tebliğler 18/5/2024 tarihli ve 32550 sayılı Resmî Gazete’de yayımlandı yürürlüğe girdi yürürlüğe giren bu değişiklikle İhale mevzuatında neler değişti. Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ile Hizmet Alımları Muayene ve Kabul Yönetmeliğinde yapılan değişiklikler Resmî Gazetenin ilgili sayısında yayımlandı. 4/3/2009 tarihli ve 27159 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 1 inci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir. 18/5/2024 tarihli ve 32550 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kamu Alımlarının Elektronik Ortamda Yapılmasına İlişkin Uygulama Yönetmeliği hükümleri saklıdır.” Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Resmî Gazetenin ilgili sayısında yayımlandı 25/2/2011 tarihli ve 27857 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliğinin 5 inci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir. “(4) Kanundan istisna olarak yapılan alım, ihale ve sözleşme süreçlerine ilişkin bildirim ve tebligatlar ilgili mevzuatında ve/veya dokümanında düzenlenmesi kaydıyla, bu maddede yer alan düzenlemelere uygun olarak EKAP üzerinden yapılabilir.” Kamu İhale Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ, Resmî Gazetenin illgili sayısında yayımlandı. 22/8/2009 tarihli ve 27327 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kamu İhale Genel Tebliğinin 4.3.2.3 üncü maddesinde yer alan “ekli örneğe (Ek-O.1) uygun olarak hazırlanacak formlarda” ibaresi “ilgili e-formlarda” şeklinde değiştirilmiştir. Kamu İhale Genel Tebliğinde değişiklik yapıldı, Kamu İhale Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ, Resmi Gazetenin ilgili sayısında yayımlandı. Danışmanlık Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ile Danışmanlık Hizmet Alımları Muayene ve Kabul Yönetmeliğinde değişiklik yapıldı Danışmanlık alımı ihale yönetmeliklerinde değişiklik yapıldı, Danışmanlık Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ile danışmanlık Hizmet Alımları Muayene ve Kabul Yönetmeliğinde değişiklik yapıldı. Kamu İhale Kurumu, 2024/7 sayılı tasarruf tedbirleri genelgesinde ihaleleri ilgilendiren düzenlemelerle ilgili açıklama yaptı. KİK'den tasarruf tedbirleri genelgesi hakkında duyuru 17 Mayıs 2024 tarihli ve 32549 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tasarruf Tedbirleriyle İlgili 2024/7 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi’nde kamu kurum ve kuruluşlarının harcamalarında tasarruf sağlanmasına, bürokratik işlemlerin azaltılmasına ve kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasına ilişkin tedbirlere yer verilmiştir. Anılan Genelge’de 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na tabi veya istisna kapsamındaki alım ve ihalelerle ilgili olarak; - İhale şartname ve sözleşmelerine idare tarafından kullanılmak üzere araç, makine, ekipman temini gibi alım ya da yapım konusuyla ilgisi olmayan unsurların dâhil edilmeyeceği, - Kamu kurum ve kuruluşlarının, yapacakları alımlarda ölçek ekonomisinden yararlanarak ihtiyaçların daha düşük maliyetlerle temini amacıyla ortak alım yoluyla tedariki yaygınlaştıracakları, - Kamu kurum ve kuruluşları tarafından 3 yıl süreyle yurt içinde ve yurt dışında hiçbir şekilde yeni hizmet binası yapılmayacağı veya bu amaçla arsa veya arazi satın alınmayacağı, - Kamu kurum ve kuruluşlarınca 3 yıl süreyle her ne şekilde olursa olsun yeni taşıt edinilmeyeceği, - Kamu kurum ve kuruluşlarınca hizmet alımı suretiyle kullanılan mevcut taşıtların, sözleşme süresi sonunda izin alınmadan yeniden kiralanmayacağı, - Kamu kurum ve kuruluşlarının şoför ihtiyacının hizmet alımı suretiyle taşıt edinimi sözleşmelerine dayalı olarak karşılanmak yerine, öncelikle 17/3/2006 tarihli ve 2006/10194 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Taşıtları Sürebilecek Kamu Görevlilerinin Belirlenmesine İlişkin Esas ve Usuller çerçevesinde resmî görevi ifa etmek üzere taşıta ihtiyaç duyan kamu görevlilerinin görevlendirilmesi suretiyle karşılanacağı, - Genelge kapsamında edinimine izin verilen taşıtların, kullanım süresi ve maliyet analizleri dikkate alınarak en ekonomik yöntemle temin edileceği, - Hizmet aracı olarak kullanılacak taşıtlarda baz veya standart donanımlı, yerli ve elektrikli, binek ve station wagon cinsi taşıtlarda 1600 cc ve altındaki motor hacimli, işletme maliyetleri düşük ve ekonomik olan taşıtların tercih edileceği; ayrıca hizmet alımı suretiyle edinilecek taşıtlarda model yılı yeni araçlar yerine ekonomik olması durumunda binek ve station wagon cinsi taşıtlarda 10 yaşını, diğer taşıtlarda 15 yaşını doldurmamış olmak kaydıyla model yılı yeni olmayan araçlara öncelik verileceği, - Kamu kurum ve kuruluşlarınca zorunlu haller hariç olmak üzere 3 yıl süreyle büro malzemesi, makine ve teçhizat, tefrişat, bilgisayar ve donanımı ile benzeri demirbaş alımı yapılmayacağı, - Doğalgaz ve elektrik enerjisi tedarikinde serbest tüketici kriterlerini sağlayan binalarda ihale usullerinin uygulanacağı, - Kamu alımlarında, enerji verimliliği yüksek projeler ile enerji kullanımı düşük olan ürünlerin tercih edileceği, - Toplu taşıma olmayan yerlerde personel servisi temininin hizmet alımı suretiyle sağlanması durumunda; ihale şartnamelerinde araç yaşı kriteri belirlenirken model yılı yeni araçlar yerine maliyet tasarrufu sağlayacak şekilde 6/2/2004 tarihli ve 2004/6801 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Kamu Kurum ve Kuruluşları Personel Servis Hizmet Yönetmeliğine uygun olarak model yılı yeni olmayan araçlara öncelik verileceği, hususları düzenlenmiştir. Ayrıca, Genelgenin yayımlandığı 17 Mayıs 2024 tarihi itibarıyla kamu kurum ve kuruluşları tarafından sözleşmesi imzalanmamış tüm mal ve hizmet alımları ile yapım işleri ihaleleri gözden geçirilecek ve Genelge hükümlerine uygun olmayan ihaleler iptal edilecektir. Bu değişiklik idarelere önemle duyurulur denilmiştir. Kamu ihale mevzuatında değişiklik yapan Yönetmelik ve Tebliğler 18/5/2024 tarihli ve 32550 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. Söz konusu mevzuatla; 1- İlanı veya duyurusu 15/6/2024 tarihi ve sonrasında yapılacak ihaleler bakımından; Yüklenicinin iş ortaklığı olduğu durumlarda, sözleşmenin yürütülmesi sırasında ortaklık oranlarının hangi durumlarda değiştirilebileceğine, -İş deneyim belgesinin, yüklenicinin unvan değiştirmesi, tür değiştirmesi veya devralma ya da yeni şirket kurma yoluyla birleşmesi durumlarında nasıl düzenleneceğine, -Fiyat dışı unsurların kullanımına işlerlik kazandırılmasına ve etkinliğinin artırılmasına, -Aşırı düşük teklif açıklama sürecinin iyileştirilmesine, -Yapım işleri ihalelerinde, sınır değerin altında teklif sunan isteklilerin tekliflerinin açıklama istenmeksizin reddedilmesine ilişkin mevcut durumda uygulanan parasal tutarın (yaklaşık maliyeti eşik değerin üçte birinin altı olan ihaleler) eşik değerin yarısına yükseltilmesine, -Mal alımı ihalelerinde demonstrasyon ve numune değerlendirme usullerine, -Hizmet alımı sözleşmelerindeki aykırılık halleri ve cezalara, Kısmi teklife açık ihale edilen hizmet alımı ihalelerinde her bir kısım için ayrı ayrı sözleşme imzalanmasına, -Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarında, birim fiyat teklif cetvelinde personel için ayrı satır açılması ve işçilik giderine yer verilmesi hususunda zorunluluk getirilmesine, personel için öngörülen maliyetin sözleşme gideri ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyetinin altında olamayacağına, Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarında sözleşme giderleri ve genel giderlerin (damga vergisi vs.) hesaplanmasına, -Hizmet alımı ihalelerinde fiyat farkı hesabında kullanılmak üzere ağırlık oranlarını gösterir sabit katsayıların belirlenmesinde dikkat edilecek hususlara, -Pazarlık usulü ile ihale edilen ve ilanı zorunlu olmayan ihalelerde, ihaleye teklif vermeye davet edilen isteklilerin, davet edilmeyen gerçek/tüzel kişiler ile iş ortaklığı/konsorsiyum oluşturabileceğine, -Anonim şirketlerde, ilgili mevzuatına göre yapılan işlemler sonucunda ortaklar ve ortaklık oranlarının değişmemesi şartıyla bu değişikliklere ilişkin belgelerin EKAP’a yüklenmemesi durumunda tekliflerin değerlendirme dışı bırakılmayacağına, Yönelik düzenlemeler yapılmıştır. 2- İlanı veya duyurusu 1/10/2024 tarihi ve sonrasında yapılacak ihaleler bakımından; İhaleye katılım engeli olan kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcunun üst limitinin 5.000,00 TL (beşbinTürkLirası) olarak belirlenmesine yönelik düzenleme yapılmıştır. Ayrıca, ihale, alım ve sözleşme süreçlerinde Elektronik Kamu Alımları Platformu üzerinden yürütülecek iş ve işlemleri düzenleyen “Kamu Alımlarının Elektronik Ortamda Yapılması Yönetmeliği” ile eki “Elektronik Ortamda Yapılan İhalelerde Uygulanacak Tip İdari Şartname” ve buna bağlı diğer düzenlemeler de 15/1/2025 tarihinde yürürlüğe girmek üzere aynı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. Ayrıca Kamu İhale Kurumu yapılan bu değişikliklerden sonra bir duyuru yayımladı. “İhale Dokümanında İhale Konusuyla İlgisi Olmayan Araç, Makine ve Ekipmanların İstenmesi Hakkında” – (27/05/2024 tarihli ve 2024/DK.D-91 sayılı Kurul kararı) Tasarruf tedbirlerine ilişkin 2024/7 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesinde “İhale şartname ve sözleşmelerine idare tarafından kullanılmak üzere araç, makine, ekipman temini gibi alım ya da yapım konusuyla ilgili olmayan unsurların dahil edilemeyeceği” hususuna yer verilmiş olup bu Genelgenin yayımlandığı tarih itibarıyla kamu kurum ve kuruluşları tarafından sözleşmesi imzalanmamış tüm mal ve hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinin gözden geçirileceği ve bu Genelge hükümlerine uygun olmayanların iptal edileceği açıklanmıştır. Bu çerçevede, konuyla ilgili olarak 27/05/2024 tarihli ve 2024/DK.D-91 sayılı Kurul kararı alınmış olup anılan karara göre; 1- 4734 sayılı Kanun kapsamındaki ihalelerin ihale dokümanlarında (idari şartname, sözleşme tasarısı, işin projesini de kapsayan teknik şartname ile birim fiyat tarifleri dahil gerekli diğer belge ve bilgilerde) sözleşme konusu işlerin kontrolü, takibi vb. amaçlarla idarenin kullanımı için alım ya da yapım konusu ile ilgisi olmayan araç, makine ve ekipmanın (kontrollük, makam hizmetleri gibi yerlerde kullanılacak araçlar, bilgisayar, telefon, tablet vb.) yüklenici tarafından temin edileceğine ilişkin düzenleme yapılmaması, 2- İhale dokümanlarında sözleşme konusu işlerin kontrolü, takibi vb. amaçlarla idarenin kullanımı için alım ya da yapım konusu ile ilgisi olmayan araç, makine ve ekipmanın yüklenici tarafından temin edileceğine ilişkin düzenleme yapılmış olan ve devam eden ihalelerde; a) 4734 sayılı Kanunun 29 uncu maddesine göre zeyilname düzenlenerek bu yöndeki düzenlemelerin ihale dokümanlarından çıkarılması, b) Zeyilname yapılması imkânının bulunmaması halinde söz konusu Genelge uyarınca ihalenin iptaline karar verilmesi, gerekmektedir. Denilerek Kamuoyuna saygıyla duyurulur demiştir. İhalelerde idare onaysız alt yüklenici çalıştırma konusunda yapılan açıklamada da, Kamu kurumlarınca yapılan ihalelerde ihaleyi alan firma sözleşme hükümlerinde yer alması şartı ile alt yüklenici çalıştırması mümkündür. Bu şekilde çalıştırılacak olan alt yüklenicilerin hangi şekilde çalışacağına ilişkin mevzuat hükümlerinde gerekli açıklamalar yapılmıştır. Konuya ilişkin olarak Yapım İşleri Genel Şartnamesinin “Alt yüklenicilerin çalıştırılması ve sorumlulukları” başlıklı 20’nci maddesinde, idare tarafından onaylanan alt yükleniciler ile işe başlamadan önce sözleşme yapılması ve bu sözleşmenin bir örneğinin idareye verilmesi gerektiği belirtildikten sonra İdarece onaylanmayan alt yüklenicilerin hiçbir suretle söz konusu işte çalışamayacağı hüküm altına alınmıştır. Yapım İşleri Genel Şartnamesinin “Alt yüklenicilerin çalıştırılması ve sorumlulukları” başlıklı 20’nci maddesinde; “4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca ihale dışı bırakılacak olanlar, 11 inci maddesi uyarınca ihaleye katılamayacak olanlar, 58 inci maddesi uyarınca ihalelere katılmaktan yasaklı olanlar ve 53 üncü maddesinin (b) bendinin 8 inci alt bendi gereğince alınacak Cumhurbaşkanı Kararında belirtilen yabancı istekliler ile 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 26 ncı maddesi uyarınca yasaklı olanlar alt yüklenici olamazlar.” hükmüne yer verilerek, alt yüklenici olamayacak olanlar ayrıntılı bir biçimde sayılmıştır. Yine ilgili genel şartnamede, idare kontrol elemanları, alt yüklenici tarafından istihdam edilen işçilerin ücretlerinin tam ve zamanında ödenip ödenmediğini her ay resen kontrol etmekle yükümlü tutulmuş ve bu konuda bazı yetkiler ile donatılmışlardır. YİGŞ’nin 20’nci maddesinin devamında, işin tamamının alt yüklenicilere yaptırılamayacağı, tek bir alt yükleniciye yaptırılacak iş bölümlerinin toplam bedelinin sözleşme bedelinin %30’unu; alt yüklenicilere yaptırılacak işlerin toplam bedelinin ise sözleşme bedelinin %50’sini geçemeyeceği hüküm altına alınmıştır. Ayrıca 4735 sayılı Kanun’un “Yapım işlerinde yüklenicilerin ve alt yüklenicilerin sorumluluğu” başlıklı 30’uncu maddesi, alt yüklenicileri de yüklenici ile beraber kesin kabul tarihinden sonraki on beş yıl boyunca ortaya çıkabilecek zarar ve ziyandan sorumlu tutmuştur. Yine 4735 sayılı Kanun’un “İdarenin sözleşmeyi feshetmesi” başlıklı 20’nci maddesi ile yüklenicinin taahhüdünü ihale dokümanı ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi, idarenin sözleşmeyi feshedebileceği durumlar arasında sayılmıştır. Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere, idarelerden onay alınmaksızın alt yüklenici çalıştırılması mümkün değildir. Söz konusu onay alınmadan alt yüklenici çalıştırılması durumunda, mevzuatın öngördüğü birçok hususun idareler tarafından kontrol edilebilme imkânının azalacağı, alt yüklenici olması yasaklanmış gerçek veya tüzel kişilerin bu durumlarının tespit edilemeyeceği, alt yüklenici işçi ücretlerinin denetlenemeyeceği, yapım işleri bağlamında alt yüklenicilere yaptırılacak iş bölümlerinin mevzuatta belirtilen sınırlara uygunluğunun kontrolünün güçleşeceği, ilgili yapım işinde ortaya çıkabilecek zarar ve ziyandan sorumlu olan bu kişilerin tespit edilemeyeceği ve yüklenicilerin sözleşmenin feshi gibi ağır yaptırımlarla karşılaşabileceği açıktır.”
Kaynak Linki = https://www.medya03.com/haber/kamu-ihale-kanunu-ihale-mevzuatinda-neler-degistirildi-36461
AFYON İL HAKEM KURULU
TFFHGD AFYON ŞUBESİ
Bu haber bugün 1 kez, genel toplamda 288 kez görüntülendi.